در تامین مالی جمعی سرمایه گذاران با تامین مبلغ مورد نیاز برای اجرای یک طرح به یک شرکت در تحقق اهداف آن طرح کمک می‌کنند؛ بنابراین به ازای مشارکت در اجرای یک طرح سود دریافت می‌کنند.

این روش از تامین مالی؛ باتوجه به تجمیع سرمایه مردمی و به کارگیری آن در فرآیند تولید و بازرگانی شرکت‌ها، به کنترل نقدینگی در کشورکمک کرده و به علاوه به باعث کمک به اشتغال و افزایش تولید و توسعه اقتصادی می شود. البته این روش اندازه بازار بسیار کوچکی در مقایسه با دیگر روش های تامین مالی از جمله تسهیلات بانکی دارد، اما باتوجه به مزایایی که اشاره شد پیش بینی می شود بازار بسیار رو به رشدی را در آینده داشته باشد.

تامین مالی جمعی در حال حاضر بازار نوپایی در میان دیگر روش های تامین مالی‌ در ایران است؛ این روش نسبت به تامین مالی از طریق تسهیلات بانکی و انتشار اوراق (عمده تامین مالی در کشور از این دو طریق انجام می شود) نرخ بسیار شناورتری دارد و در واقع بازار تعیین می‌کند که نرخ تامین مالی از این طریق حدودا چقدر باید باشد که این جز مزیت‌های آن به حساب می‌آید؛ چراکه برای مثال در تسهیلات بانکی تثبیت نرخ باعث به وجود آمدن رانت شده و همان طور که مشاهده می‌شود گرفتن تسهیلات از این روش را بسیار سخت کرده است.

برعکس در تامین مالی جمعی باتوجه به شناور بودن نرخ هزینه تامین مالی، پروژه‌های مستعد و شرکت‌هایی که طرح‌های سودآوری دارند؛ مانند شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها می‌توانند از این طریق تامین مالی کنند.

این شرکت‌ها باتوجه به این‌که شاید نتوانند از بانک‌ها به دلیل اعتبار و گردش حساب بالایی که باید داشته باشند و تامین مالی انجام دهند؛ از این رو می‌توانند به این سمت آمده و با وجود این که نرخ بیشتری پرداخت می‌کنند، اما تامین مالی آنها بسیار راحت‌تر از سیستم‌ بانکی خواهد بود.

بنابراین کراد فاندینگ به ویژه روی شرکت‌های کوچک و دانش بنیان تاثیر مثبتی خواهد گذاشت و موجب پیشرفت در این حوزه خواهد شد.

از جمله مشکلات تامین مالی جمعی این است که بازار آن بزرگ و شناخته شده نیست؛ به تبع حجم تامین مالی این بازار در برابر باقی روش‌های تامین مالی عدد بزرگی نیست، همچنین هنوز اعتماد سرمایه‌گذاران را به خود جلب نکرده و جای خود را پیدا نکرده است.

ریسک‌های قانون‌گذار به ویژه روی بازار سکوها خیلی تاثیرگذار است؛ نکته دیگر اینکه تمامی طرح‌هایی که در تامین مالی جمعی نماد گرفته و تامین مالی می‌شوند، باید از فیلتر فرابورس عبورکنند و سازمان فرابورس هم باتوجه به صلاح‌دید و ملاحظات قانونی، شرایط را می‌سنجند.

باتوجه به این‌که بازار نوپا محسوب می شود، ابهاماتی در حوزه چهار چوب و نحوه فعالیت سکوها وجود دارد که هنوز کامل مشخص نشده‌اند و در حال بررسی هستند؛ این مورد در دستورالعمل و ابلاغیه هایی که به دست سکوهای تامین مالی جمعی می‌رسد؛ محرز است.

تغییرات سریع قوانین سکوها را دچار مشکل می‌کند، قوانین بسیار سریع در حال تغییر هستند که این مورد ریسک را برای سکوها افزایش می‌دهد؛ در نتیجه نمی‌توان برنامه بلندمدتی برای فعالیت سکوها در نظر گرفت.

رضا اداوی، سرپرست ارزیابی سکو تامین مالی جمعی هم‌آفرین

شماره 537 هفته نامه اطلاعات بورس